Komentarze: 0
Wracam po feriach z pełnym rozmachem! Uczniowie niestety nie. By zmobilizować ich jakoś do aktywności postanowiłam zaaranżować dla nich Pokój zagadek, coraz popularniejszą grę, łączącą elementy przygody z nauką. Idea jest dość prosta - uczestnicy zostają zamknięci w pomieszczeniu, z którego wydostać może ich tylko ich własna wiedza i spryt. Muszą podążać za wskazówkami, często poukrywanymi, które ostatecznie doprowadzą ich do rozwiązania zagadki. Koncepcje mogą być przeróżne - natknęłam się na opisy uczniów w roli rozbitków na bezludnej wyspie czy szalonych naukowców, którzy zażyli niebezpieczną substancję. W związku z moją profesją wybrałam dla moich uczniów bardziej "muzyczną" wersję -
============================================================
Zamknięci w Filharmonii
Ilość osób: obojętne (choć przy większych klasach - np. 16 osób polecam przygotować 2 alternatywne wersje, które moga robić równolegle w 2 grupach)
Czas trwania: 10-45 minut (w zależności od ilości przygotowanych zadań)
Poziom kształcenia/klasa: obojętne
Wymagania: wcześniej przygotowane kartki z zadaniami, reszta w zależności od zadań. Do mojej gry potrzeba:
- 8 kopert
- 4 pudełek
- małych instrumentów perkusyjnych
- 3 woreczków
- komputer z 2 nagraniami
- metronom
Przebieg gry:
Nauczyciel bez obecności uczniów umieszcza w różnych miejscach klasy wszystkie elementy gry. W widocznym miejscu umieszcza kartkę, tłumaczącą uczniom, o co chodzi. Wpuszcza uczniów do klasy, nie angażując się już w przebieg gry. Zamyka za ostatnim uczniem drzwi na klucz.
Uczniowie, kiedy zauważą kartkę, czytają:
"Zostaliście wezwani do Filharmonii na próbę przed koncertem, jednak zjawiliście się tylko Wy. Drzwi zatrzasnęły się za Wami. Rozwiązując poprawnie kolejne zadania nauczycie się utworu Wychodzimy StĄD, który je otworzy. Powodzenia!"
Następnie szukają rzeczonej koperty. Zauważają stosik kopert z różnymi cyframi, wybierają kopertę nr 1, w której znajduje się następujący list:
"Czy pamiętacie rytm z dyktanda? Znajdźcie kopertę, na której będzie zapisany poprawnie rytm, który będzie stanowić ostinato dla Wychodzimy StĄD. W kopercie z poprawnym rytmem znajdziecie kolejne zadanie.
Pierwszy element utworu – ostinato rytmiczne"
Grę poprzedziłam pamięciowym dyktandem rytmicznym, ale oczywiście składniki utworu można dostosować do wiadomości uczniów, można tu umieścić np. dobrze znaną klasie melodię itp.
Uczniowie szukają koperty, na której widnieje odpowiedni rytm. Dla utrudnienia są 3 koperty, na których są podobne do siebie rytmy. Gdy udaje im się znaleźć odpowiedni, otwierają kopertę, w której znajduje się następujący list:
"Puśćcie utwór nr 1 na komputerze. Jaki odgłos został w nim elektronicznie przetworzony? Na jakich akordach się opiera? Spróbujcie odtworzyć po wysłuchaniu utwór, wykonując odgłos, który uległ przetworzeniu oraz grając harmonię, którą da się w nim usłyszeć. Jest to kolejny element utworu Wychodzimy StĄD. Ułóżcie poprawnie nazwy literowe akordów w kolejności występowania. Z tyłu znajdziecie kolejne zadanie.
Drugi element utworu – struktura harmoniczna + odgłos, który uległ przetworzeniu"
Tajemniczy utwór, który tu wybrałam to Poula Lansky'ego "Notjustmoreiddlechatter", w którym przetworzone zostały rozmowy ludzkie. Uczniowie rozpoznają akordy, po czym układają ze znalezionego stosiku nazw akordowych poprawne.
Wskazówka: polecam podrzeć akordy po 2, żeby uczniowie nie mieli problemu z kolejnością powtarzających się współbrzmień.
Po poprawnym ułożeniu akordów ukazuje się ich oczom kolejny list:
"Na ile jest utwór nr 2? Pudełko z poprawnym oznaczeniem metrycznym zawiera instrumenty, na których należy wykonać ostinato Wychodzimy StĄD. Jest w nim również koperta z kolejnym zadaniem.
Trzeci element utworu – instrumenty do wykonania ostinata"
Kompozycja tu użyta to początkowy fragment piosenki zespołu Pink Floyd "Money", przycięty tuż przed wejściem wokalu. Uczniowie odnajdują pudełka z różnymi oznaczeniami metrycznymi, w każdym z nich są jakies instrumenty, ale tylko w poprawnym - 7/4 - znajduje się koperta z ostatnim zadaniem. Gdy uczniowie ustalają poprawnie metrum i rozpakowują list, nauczyciel szybko ustawia pod drzwiami metronom wybijający puls 110:
"Oh, słychać pukanie do drzwi! Ktoś przyszedł na ratunek! Nie może się jednak przedostać. Spróbujcie ustalić, w jakim jest tempie (oznaczenie BPM). W woreczku z tym oznaczeniem znajdziecie ostatni element utworu Wychodzimy StĄD."
Uczniowie znajdują 3 woreczki, każdy z innym oznaczeniem - 100, 105 i 110. W każdym z nich znajduje się kartka z możliwym wykonaniem ostatniego elementu - gwizdanie, jodłowanie itp., natomiast żeby wyjść, muszą wykonać utwór Wychodzimy StĄD z odpowiednim dźwiękiem - możliwymi najwyższymi dźwiękami do wydobycia wokalnie i na znajdujących się w sali instrumentach - fortepianie oraz instrumentach noszonych często przez uczniów.
Gdy poprawnie wykonają cały utwór, ze wszystkimi elementami, nauczyciel w nagrodę otwiera drzwi. Warto zrobić tą grę pod koniec lekcji, wtedy uczniowie mają większą motywację - im szybciej uporają się z zadaniami, tym szybciej skończą zajęcia.
=========================================================
W grze tego typu możliwości są właściwie nieograniczone. Ze względu na specyfikę kształcenia słuchu zadania muszą być tu przede wszystkim praktyczne, ale grę można z równym powodzeniem przeprowadzić np. jako powtórkę wiadomości z historii muzyki. Typy zadań zależą tu całkowicie od nauczyciela. Nieograniczone są również przedmioty, których używamy do gry - można np. ukryć zadanie w balonach, wtedy po przebitych balonach widać bez problemu czy uczniowie znali odpowiedź od razu. Można też zastosować np. jakieś cukierki, cokolwiek przyjdzie Wam do głowy. A warto się zastanowić nad przebiegiem gry, bo im ciekawsza, tym większe zainteresowanie i zaangażowanie uczniów. Jeśli wymagamy przy tym od nich konkretnej wiedzy - np. dat, zdarzeń, warto umieścić w klasie przedmiot, z którego mogą czerpać wiedzę - np. podręcznik. W tym konkretnym pokoju zagadek jako pomoce dydaktyczne posłużył fortepian - przy rozpoznawaniu akordów - oraz zegarek - przy rozpoznawaniu tempa w BPM.
Życzę udanej zabawy!